Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΣΤΙΣ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΜΙΣΘΩΣΕΙΣ

Δημοσιεύθηκε Τετάρτη, 22/08/2012 σε Νομικά θέματα

Ενδιαφέρουσα από κάθε άποψη είναι η διαφαινόμενη «επέλαση» της νομολογίας των πρωτοβαθμίων δικαστηρίων ουσίας, (βλ. την πλέον πρόσφατη υπ’ αρίθμ. 432/2012 Απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών), επί διαφορών αναπροσαρμογής του μισθώματος στις εμπορικές μισθώσεις, υπέρ των μισθωτριών επιχειρήσεων, σε βάρος των εκμισθωτών των μισθίων ακινήτων που φαίνεται να αποτελούν τον «αδύναμο κρίκο» της κρίσης. Μπορεί η γενική οικονομική κρίση και η επιβολή δημοσιονομικών και άλλων μέτρων που έχουν ως επακόλουθο τη μείωση της καταναλωτικής κίνησης στις (μισθώτριες) επιχειρήσεις, να είναι δεδομένη, όμως αυτά δεν αποτελούν, από μόνα τους, γεγονότα έκτακτα και απρόβλεπτα, σε βαθμό που να καθιστούν τη μισθωτική σχέση επαχθή για τον επιχειρηματία-μισθωτή, (κατ’ άρθρο 388 ΑΚ). Σε αντιδιαστολή, λαμβάνονται πλέον υπόψη των δικαστηρίων ουσίας, (κατ’ άρθρο 288 ΑΚ),  η δεινή οικονομική συγκυρία στην οποία βρίσκεται η χώρα στην έκταση που επηρεάζει δυσμενώς την επιχειρηματική δραστηριότητα των μισθωτριών επιχειρήσεων, καθώς ακόμα και στους πιο εμπορικούς δρόμους υπάρχει αυξημένη συγκέντρωση κλειστών καταστημάτων, αλλά και ο περιορισμός του εισοδήματος και της αγοραστικής δύναμης των πολιτών-καταναλωτών, λόγω των διαρκών μειώσεων σε μισθούς και συντάξεις, των συνεχών φόρων, της αύξησης του ΦΠΑ, των εκτάκτων εισφορών και της ανεργίας. Στην ίδια έκταση και βαρύτητα συνεκτιμάται η αυξημένη συγκέντρωση κλειστών καταστημάτων, σε αντιδιαστολή με την (πάλαι ποτέ) στενότητα επαγγελματικής στέγης, που επηρεάζουν τη μισθωτική αξία του μισθίου, όπως αυτή καθορίζεται με την επισκόπηση άλλων όμορων ακινήτων, συναφούς χρήσης. Επίσης, λαμβάνονται υπόψη, κατά περίπτωση, ιδιαίτερα περιστατικά που όμως θα πρέπει αποδεδειγμένα να επηρεάζουν τη λειτουργία των επιχειρήσεων, όπως οι συνεχείς συγκεντρώσεις, οι πορείες και διαμαρτυρίες και τα βίαια επεισόδια που λαμβάνουν χώρα στο εμπορικό κέντρο της πόλης, (σε στενό πλαίσιο) και οι συχνές απεργίες στα ΜΜΜ που αποθαρρύνουν τους πολίτες να μεταβούν σε αυτό, (σε ευρύ πλαίσιο), παράγοντες οι οποίοι λειτουργούν σαφώς αποτρεπτικά για την προσέλευση πελατών στις επιχειρήσεις των περιοχών τις οποίες επηρεάζουν. Επιπλέον, συνεκτιμώνται και τα οικονομικά στοιχεία της μισθώτριας επιχείρησης, σε συνάρτηση με τα πραγματικά οικονομικά της μεγέθη, ώστε να αποδεικνύεται η εν τοις πράγμασι μείωση της πελατείας της. Όλα τα ανωτέρω αξιολογούνται υπό μορφή αιτιατής αλυσίδας, ώστε να προκύπτει ως συνισταμένη η δυσαναλογία μεταξύ της παροχής, (μισθώματος) και αντιπαροχής (μισθωτικής αξίας ακινήτου), με επακόλουθο να καθίσταται υπέρμετρα επαχθής η παροχή (της μισθώτριας επιχείρησης), κατά τρόπο που να προκαλεί το περί δικαίου αίσθημα και να προσκρούει στην αρχή της καλής πίστης και της συναλλακτικής εντιμότητας. Ήδη τα δικαστήρια ουσίας τολμούν, συνεκτιμώντας τους ανωτέρω παράγοντες, να δέχονται και καθορίζουν μειώσεις μισθωμάτων, σε ποσοστά μεγαλύτερα του 40-45%, αν και κατά το παρελθόν, ακόμα και κατά τα έτη 2009, 2010, 2011, οι μειώσεις για τους ίδιους λόγους δεν ξεπερνούσαν σε ποσοστά το 10-20%, (βλ. ενδεικτικά ΜΠΒόλου 49/2011, ΜΠΑθ 2192/2010).

2 σχολια

  • Παντελής Λεβαντής

    Είναι λίγο πολύ γνωστό ότι η νομοθεσία που διέπει τις εμπορικές μισθώσεις είναι ετεροβαρής προς όφελος των μισθωτών. Περαιτέρω, ο πρόσφατος νόμος (Κατσέλη) παρενέβει σε υφιστάμενες ιδιωτικές μισθωτικές συμφωνίες με τρόπο που θυμίζουν πρακτικές ενοικιοστασίου του 1950. Οι εκμισθωτές ad hoc θεωρουνται και αντιμετωπίζονται από την πλειονότητα των πολιτων ως ευνοούμενοι. Αυτό δεν ισχύει ιδιάιτερα στην περίπτωση των εταιρείων που έχουν ως δραστηρίοτητά τους την εκμετάλλευση επαγγελματικών ακινήτων. Στα πλαίσια λοιπόν της αναπτυσόμενης λογικής ανωτέρω πρέπει να συνεκτιμάται και η θέση του εκμισθωτή. ´Οσο έμπορος και επαγγελματίας είναι ένας μισθωτής άλλο τόσο είναι μία εταιρέια / επαγγελματίας που κατέχει και διαχειρίζεται ακίνητα. ´Υστερα δε από την κατακλυσμική άυξηση της φορολογίας στη ακίνητη περιουσία ΦΑΠ, φόρο εισοδήματος, φόρο αλληλεγγυής, ΕΕΤΗΔΕ (χαράτσι) κλπ. δεν είναι πλέον λίγες οι περιπτώσεις όπου αιτούμενες παράλογες μείωσεις μισθωμάτων μπορούν να καταστήσουν μη βίωσιμη μία επνδυτική εταιρεία ακινήτων εφόσον θα πρέπει να ανταποκρίνεται στις φορολογικές της υποχρεώσεις.

    • sfirislaw

      Κατ’ αρχήν ευχαριστώ για το ορθό και ευσύνοπτο σχόλιό σας. Απαντήσεις στις εύστοχες παρατηρήσεις σας εμπεριέχονται σε ήδη αναρτηθέν άρθρο του γραφείου μας, με τίτλο «ΕΚΜΙΣΘΩΤΕΣ – ΙΔΙΟΚΤΗΤΕΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ, Ο ΑΔΥΝΑΜΟΣ ΚΡΙΚΟΣ ΤΩΝ ΜΙΣΘΩΤΙΚΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ;».