Πρόσφατα εκδόθηκε από το Συμβούλιο της Επικρατείας η απόφαση της Ολομελείας του με αριθμό 1971/2012 που αφορά στο γενικότερου ενδιαφέροντος (φλέγον) ζήτημα της συνταγματικότη­τας (ή μη) της διατάξεως του άρθρου 5 του Ν. 3843/2010, δηλαδή της νομιμοποίησης των ημιυπαιθρίων χώρων, κατά την οποία, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, όρους και διαδικασία και μετά την καταβολή ειδικού προστίμου, επιτράπηκε η διατήρηση για σαράντα (40) χρόνια ημιυπαίθριων χώρων, καθώς και χώρων που βρίσκονται στο υπόγειο, ισόγειο ή άλλη στάθμη του κτι­ρίου, μέσα στον εγκεκριμένο κτιριακό όγκο βάσει της οικοδομικής άδειας εκδοθείσας ή αναθεωρηθείσας έως 02/07/2009 και έχουν μετατραπεί σε χώρους κύριας χρήσης καθ’ υπέρβαση των όρων και περιορισμών δόμη­σης του ακινήτου. Σημειωτέον ότι η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας με τις προηγούμενες υπ’ αρίθμ. 3500/2009 και 3921/2010 αποφάσεις της είχε αποκλείσει κάθε προοπτική, ή ελπίδα «νομιμοποίησης» των αυθαιρέτων «νέας γενιάς», μετά δηλαδή την ισχύ του Ν. 1337/83 (31.1.1983), κρίνοντας έτσι αντισυνταγματικές συγκεκριμένες διατάξεις του Ν. 3044/2002, όπως είχε γίνει παλαιότερα με το Ν. 720/1977. Όμως με τη συγκεκριμένη, πρόσφατη απόφαση, κρίθηκε, σε αντιδιαστολή με τις προηγούμενες δύο αποφάσεις, από την Ολομέλεια του ίδιου αυτού ανωτάτου δικαστηρίου, ως συνταγματικά (οριακά) ανεκτός ο Ν. 3843/2010. Θυμίζουμε ότι ο νόμος αυτός προβλέπει για την τακτοποίηση των ημιυπαίθριων χώρων, καθώς και αυτών που βρί­σκονται στο υπόγειο, ισόγειο ή άλλη στάθμη του κτι­ρίου, που έχουν μετατραπεί σε χώρους κύριας χρήσης καθ’ υπέρβαση των όρων και περιορισμών δόμησης του ακινήτου, ουσιαστικά όμως προβλέπει τις εξαιρέσεις από την κατεδάφιση των συγκεκριμένων αυθαιρέτων κατασκευών και αυθαιρέτων χρήσεων που έχουν εγκα­τασταθεί, μέχρι την 02/07/2009 με αντίτιμο την καταβολή ενός προστίμου. Ουσιαστικά βέβαια με το νόμο αυτό «επιλύθηκαν» σε βάρος του οικιστικού περιβάλλοντος και του πολεοδομικού ορθολογικού σχεδιασμού προβλήματα και παράνομες κατασκευαστικές πρακτικές με τη μέθοδο της τακτοποίησης – νομιμοποίησης χρόνιων και «πάγιων» πολεοδομικών παρανομιών. Βέβαια ο νομοθέτης αυτού βάσισε την συμφωνία των σχετικών διατάξεων του Ν. 3843/2010 με τη διάταξη του άρθρου 24 του Συντάγ­ματος στο γεγονός ότι δεν πρόκειται για «νομιμοποίηση», αλλά για κατ’ ουσία «αναστολή» (βλ. εύστοχο σχόλιο στην Στε Ολ 1971/2012, Θ&ΠΔιοιΚΔικ, σελ. 516 επ., Νομική Βιβλιοθήκη), για σαράντα (40) χρόνια, της επιβολής κυρώσεων, μετά την καταβολή ενιαίου ειδικού προστίμου υπέρ του «Ειδικού Ταμείου Εφαρμογής Ρυθμιστικών και Πολεοδομικών Σχεδίων» (ΕΤΕΡΠΣ), σε ειδικό κωδικό που ονομάζεται «Ταμείο Περιβαλλοντικού Ισοζυγίου» και διατίθεται αποκλειστικά για την εξισορρόπηση του ελλείμματος γης και την αύξηση των κοινοχρήστων χώρων, καθώς και για προγράμματα και δράσεις περιβαλλοντικής και πολεοδομικής αποκατάστασης, εντός του πρωτοβάθ­μιου ΟΤΑ στη διοικητική περιφέρεια του οποίου βρί­σκονται οι χώροι που δηλώνονται ή και, κατ’ εξαίρεση, σε οργανικά συνδεδεμένες περιοχές όμορου ΟΤΑ που χρήζουν αποκατάστασης, (κατά το άρθρο 7 αυτού). Πολύ γρήγορα όμως ήρθε ο Ν. 4024/2011, (ΦΕΚ Α’ 226/27.10.2011), ο οποίος πρόσθεσε στο άρθρο 3 του Ν 3889/2010 τέταρτη παράγραφο, η οποία ουσιαστικά κατέλυσε βίαια την οριακή συνταγματικότητα της ανωτέρω ρύθμισης, κατά την οποία: «Κατά τη διάρκεια εφαρμογής του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής, η διάθεση των πόρων του Πράσινου Ταμείου κατ’ έτος, όπως προβλέ­πονται στο άρθρο 8, για τις λειτουργικές του δαπάνες και την επίτευξη των σκοπών του, δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει το πέντε τοις εκατό (5%) επί του συνόλου των διαθεσίμων του κατά το τέλος του προηγούμενου έτους. Τα επιπλέον του ανωτέρω ποσοστού διαθέσιμα επιτρέπεται να περιέρχονται στον Κρατικό Προϋπολογι­σμό με κοινές αποφάσεις των Υπουργών Οικονομικών και Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής». Με την κρινόμενη απόφαση, η Ολομέλεια του Συμβου­λίου της Επικρατείας συνεκτιμώντας προφανώς και την αναμφίβολα δύσκολη για τη χώρα οικονομική συγκυ­ρία, απέφυγε να λάβει ευθέως θέση επί του ζητήματος της αντισυνταγματικότητας του Ν. 3843/2010, έκρινε όμως ότι: «…Σύμφωνα όμως με όσα εκτέθηκαν στην προηγούμενη σκέψη, ανεξαρτήτως της συνταγματικότητας των ρυθμίσεων του άρθρου 5 του ν. 3843/2010, με τις οποίες προβλέπεται η διατήρηση για σαράντα (40) χρόνια των επίμαχων χώρων (ημιυπαίθριων κ.λπ.), μετά την καταβολή ειδικού προστίμου, δεν μπορεί πάντως να θεμελιωθεί στις διατάξεις αυτές δυνατότητα εκδόσεως, μετά τις 2.7.2009 νέας αδείας συνεπαγομένης περαιτέρω δόμηση, ούτε σε περιπτώσεις που απομένει υπόλοιπο συντελεστή δομήσεως για το επίμαχο ακίνητο. Συνεπώς, η προσβαλλόμενη πράξη, με την οποία επιτρέπεται η ανέγερση νέας οικοδομής στο πιο πάνω ακίνητο, με την αντίληψη ότι οι χώροι που υπάγονται στις ρυθμίσεις του ν. 3843/2010 δεν υπολογίζονται στο συντελεστή δόμησης και ως εκ τούτου είναι δυνατό να ανεγερθεί και νέα οικοδομή όταν υπάρχει υπόλοιπο συντελεστή δόμησης, δεν είναι νόμιμη και πρέπει να ακυρωθεί για το λόγο αυτό…». Συνεπώς, η ρύθμιση για τους ημιυπαίθριους κινεί­ται στα όρια του συνταγματικά ανεκτού, επειδή αφορά πολεοδομική παρανομία μέσα σε νόμιμο κτίριο και όχι μια καθολική πολεοδομική παρανομία εκτός του όγκου και περιγράμματος του κτιρίου. Σε κάθε όμως περίπτωση αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον η επόμενη κρίση του ΣτΕ επί της συνταγματικότητας πλέον της τακτοποίησης των συγκεκριμένων πολεοδομικών παραβάσεων που αναφέρονται στο Ν. 3843/2010, που όμως φαίνεται να προκρίνεται και καταφάσκεται, σε αντιδιαστολή με τη νομιμοποίηση των αυθαιρέτων που εισήγαγε ο Ν. 4014/2011, όπου μάλλον θα έχει την τύχη των νόμων 720/1977 [κατά την Ολομέλεια του ΣτΕ (υπ' αρίθμ. 1876/1980) κρίθηκε ότι: «…η διάταξις του άρθρου 1 παρ. 1 του ν. 720 του 1977 εξαιρούσα, ….., αυτομάτως εκ της κατεδαφίσεως πάσαν αυθαίρετον κατασκευήν, υφισταμένην καθ' ωρισμένην χρονικήν στιγμήν, χωρίς να εξαρτά την εξαίρεσιν ταύτην εκ του μεγέθους, του είδους ή της σημασίας της κατασκευής ή των επιπτώσεων επί του περιβάλλοντος χώρου, επί μόνη τη δηλώσει του ενδιαφερομένου και άνευ προηγουμένης κρίσεως της διοικήσεως, βάσει πολεοδομικών κριτηρίων διαμορφουμένης, αντίκειται εις την παρ. 2 του άρθρου 24 του Συντάγματος και είναι, ως εκ τούτου, ανίσχυρος, της παρεχομένης δια του άρθρου 2 παρ. 9 του ν. 720 του 1977 δυνατότητος επανόδου εις τον κανόνα της κατεδαφίσεως, δια της εκ των υστέρων επεμβάσεως της Διοικήσεως, μη ούσης, ικανής να καταστήση την διάταξιν συνταγματικώς έγκυρον…»] ή του 3044/2002, (βλ. Ολ ΣτΕ 3500/2009, αλλά και την Ολ ΣτΕ 3921/2010), όπου στις βασικές τους διατάξεις κρίθηκαν αντισυνταγματικοί. Υπό τις ιδιαίτερες όμως συνθήκες και παραμέτρους της οικονομικής χρήσης που βιώνουμε ως έθνος, αναμένεται και για το ζήτημα αυτό με μεγάλο ενδιαφέρον η κρίση του ΣτΕ.